Mniej plastikowych jednorazówek w Polsce. Słomki, sztućce, a nawet patyczki do uszu znikną ze sprzedaży. Prezydent podpisał ustawę

Plastik jest jednym z najpopularniejszych, a jednocześnie najtańszych w wytwarzaniu tworzyw. Niestety, produkowanie go na masową skalę sprawia, że świat zalewają odpady, z którymi nie zawsze wiadomo, co zrobić. Tworzywa sztuczne rozkładają się bowiem kilkaset lat.

Unia Europejska w celu ograniczenia produkcji odpadów przygotowała specjalny plan odchodzenia od plastiku, obejmujący wszystkie kraje członkowskie. Przedstawione założenia są już wdrażane w kolejnych państwach, a w najbliższym czasie zaczną obowiązywać także w Polsce.

Kancelaria Prezydenta poinformowała w czwartek, że prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz opłacie produktowej. Głównym celem wprowadzonej nowelizacji jest wdrożenie unijnych wytycznych dotyczących wykorzystywania jednorazowego plastiku, a także wycofania ze sprzedaży niektórych produktów z tworzyw sztucznych.

Do obrotu nie będą mogły być wprowadzane plastikowe jednorazówki takie jak:

• patyczki kosmetyczne,
• sztućce (noże, łyżki, pałeczki, widelce),
• talerze,
• słomki,
• patyczki do balonów,
• kubki do napojów,
• pojemniki na żywność.

Część zagranicznych sieci wdrożyła już te rozwiązania, zanim zostały opracowane nowe przepisy. To dlatego z niektórych barów i restauracji zniknęły m.in. plastikowe słomki, które zastąpiono papierowymi.

Plastikowe produkty, które nie znikną ze sklepów, będą musiały być wyraźnie oznaczone. Ustawodawca nakłada bowiem obowiązek umieszczenia informacji o szkodliwym wpływie plastiku na środowisko. Po wejściu zmian w życie na chusteczkach nawilżanych, papierosach z filtrem czy tamponach zawierających tworzywa sztuczne pojawią się specjalne ostrzeżenia.

Nowelizacja zakłada również wdrożenie opłaty w wysokości maksymalnie 1 zł za produkty jednorazowe wydawane klientom. Chodzi głównie o opakowania, w których wydawane są napoje i żywność. Kwota ta zostanie doliczona do ceny produktu.

Sieci handlowe muszą zapewnić klientom alternatywę dla kubków plastikowych jednorazowego użytku. Dopuszczalne będą produkty wielorazowe lub podlegające biodegradacji.

Co więcej, nowela wprowadza również rozszerzoną odpowiedzialność producentów za wprowadzanie do obrotu jednorazówek z tworzyw sztucznych. Przedsiębiorcy będą dopłacać np. 3 grosze za sztukę wprowadzonego na rynek produktu lub 20 groszy za kilogram.

Producenci mają również odprowadzać opłatę na realizację kampanii edukacyjnych dotyczących stosowania plastiku. Przepisy z dyrektywy UE zostały już wdrożone m.in. w Estonii, Irlandii, Grecji, Francji i Szwecji.

Oprócz stosowania plastikowych przedmiotów jednorazowego użytku nowe prawo zakłada wprowadzenie od 2025 roku nakazu produkowania butelek zawierających co najmniej 25 proc. plastiku z recyklingu. Pięć lat później wartość ta zostanie podwyższona do 30 procent.