Na Podkarpaciu od początku roku już 196 osób zachorowało na boreliozę, którą przenoszą kleszcze

Dorota Gibała z Wojewódzkiej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Rzeszowie podaje, że od 1 stycznia do 31 maja na Podkarpaciu boreliozę wykryto o 196 osób. Przed rokiem u 855, a w 2020 - u 1059. W Polsce w tym roku stwierdzonych zostało już 2609 przypadków. W minionym roku było 12427.

Dwie osoby zachorowały na kleszczowe zapalenie mózgu. Przed rokiem były trzy przypadki. W kraju w tym roku 26, a w minionym - 212.

Dlaczego borelioza, którą wywołują krętki Borrelia burgdorferii i przeciwko której nie ma szczepionki jest tak niebezpieczna? Atakuje bowiem wiele narządów.

- Przebiega w dwóch fazach: wczesnej, trwającej do kilku tygodni od zakażenia i późnej, mogącej trwać nawet lata - przybliża Marek Pająk, zastępca dyr. Oddziału Regionalnego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w Rzeszowie, który przestrzega też rolników przed kleszczami.

Dodaje, że obie fazy różnią się objawami, których liczba powoduje często błędne diagnozowanie. Krętki boreliozy atakują układ nerwowy, stąd bywa mylona z chorobami psychicznymi, nerwicą, reumatoidalnym zapaleniem stawów, wadami serca, stwardnieniem rozsianym czy Alzheimerem.

- Tylko rozpoznany rumień wędrujący jest potwierdzeniem zakażenia i podstawą do rozpoczęcia leczenia - dodaje dyr. Pająk. - Jeśli nie wystąpił (został zignorowany lub pomylony z innym objawem), do zdiagnozowania boreliozy konieczne jest wykonanie testów diagnostycznych.

Objawy boreliozy wczesnej: rumień wędrujący, zmiany skórne, samopoczucie jak przy grypie. Objawy późnej: przedłużający się stan podgorączkowy, dreszcze, poty, nawracające bóle głowy, mięśni i stawów, dezorientacja, zagubienie, oszołomienie, huśtawki nastrojów, depresja, zaburzenia snu duszności, kaszel, nagłe problemy ze słuchem, powiększone węzły chłonne, nawracające bóle brzucha.

Dorota Gibała, kierownik Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Komunikacji Społecznej w WSSE Rzeszów mówi, że w naszych warunkach kleszcze występują, jeśli jest ciepło, od wczesnej wiosny do końca późnej jesieni.

- Najchętniej bytują w trawach, niskich krzakach, na obrzeżach polan, lasów, w zagajnikach. Wykrywają żywiciela kierując się temperaturą jego ciała, zapachem, feromonami, wydalanym przez niego dwutlenkiem węgla, a nawet reagują na ruch. Kleszcze mogą bytować na żywicielu do 7 dni, wtedy następuje u nich stopniowy wzrost masy ciała z 2 do 50 mg. Samice mogą też gwałtownie pobierać krew żywiciela, wtedy pozostają na ciele człowieka lub zwierzęcia od 12 do 24 godzin. W tym czasie zwiększają masę ciała z 50 do 250 mg.

• Udając się na teren, gdzie możemy być narażeni na ukąszenia kleszczy, powinniśmy się odpowiednio ubrać, założyć odzież jasną, z długimi rękawami i nogawkami, nakrycie na głowę, pełne, długie buty.
• Obowiązkowo powinniśmy stosować repelenty, czyli środki odstraszające owady (dostępne są w formie sprayów, żeli, kremów a nawet nasączonych plastrów i opasek).
• Podczas prac polowych, pracy w lesie, zbierania owoców runa leśnego nie siadaj bezpośrednio na trawie, na zwalonych drzewach, unikaj spacerów w wysokiej trawie, zaroślach. Wybieraj przetarte ścieżki.
• Zachowaj szczególną ostrożność na terenach masowego występowania kleszczy w sezonie ich wzmożonej aktywności.

Uwaga! Po każdym powrocie z lasu powinniśmy dokładnie obejrzeć całe ciało. Jeśli zauważmy kleszcza, musimy go delikatnie usunąć w całości i zdezynfekować rankę. Jeśli nie uda się nam to, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Szczególnie uważnie trzeba obejrzeć miejsca najchętniej wybierane przez kleszcze, m.in. zgięcia łokci, kolan, pod pachami, w pachwinach, za uszami.

• Gdy kleszcz wbije się w skórę, nie smaruj go niczym tłustym (dusząc się kleszcz zwymiotuje i zaaplikuje nam zarazki),
• Uchwyć kleszcza pęsetą jak najbliżej skóry i wyciągnij go zdecydowanym ruchem (nie wykręcaj),
• Do wyciągnięcia kleszcza może posłużyć pompka wysysająca, „lasso” lub szczypce (można je kupić w aptece).
• Miejsce wkłucia kilkakrotnie zdezynfekuj,
• Gdy kleszcz nasyci się krwią, sam odpada (do 7 dni), ale nie czekaj. Jeśli nie umiesz go usunąć, zgłoś się do lekarza.

- Dorosły, głodny kleszcz ma zaledwie kilka milimetrów, a mimo to jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia ludzi. Ofiarami (także śmiertelnymi) chorób, jakie przenosi mogą być zarówno ludzie, jak i zwierzęta domowe czy gospodarskie. Samica kleszcza może złożyć nawet 20 tys. jaj. Pajęczaki są bardzo odporne – głodne potrafią przetrwać w stanie odrętwienia nawet 800 dni. Żerują na ponad 300 gatunkach ssaków (w przewadze na gryzoniach) i ptaków - podaje Marek Pająk, z-ca dyr. KRUS w Rzeszowie.

Z kolei kleszczowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych daje objawy podobne do grypy. Towarzyszą jej: gorączka, bóle głowy, nudności i wymioty. Choć zwykle choroba przebiega łagodnie, to w skrajnych przypadkach może prowadzić do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego: porażenia nerwów, niedowładów kończyn.