Udało się zidentyfikować ważną część amerykańskiego samolotu B 24. W 1944 r. maszyna rozbiła się w Sufczynie koło Birczy [ZDJĘCIA]

- B-24 Ditney Hill - Kolejny detal zidentyfikowany 32B2281 - poinformował Arkadiusz Siewierski, pasjonat lotnictwa z USA, który współpracuje m.in. z przemyskimi i podkarpackimi pasjonatami lotnictwa.

Odnaleziony, metalowy detal to część przesuwnego okna z kabiny pilota. Oczywiście, podczas poszukiwań odnaleziono o wiele więcej elementów, część z wybitymi numerami. Prace w lesie w Sufczynie, za zgodą Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, prowadzone były jesienią ub. roku.

- Poszukiwania trwają nadal. Bardzo dziękujemy - informuje Wiesław Sokolik, pasjonat historii i lotnictwa z Przemyśla, który od wielu koordynuje poszukiwania szczątków B-24 Ditney Hill oraz por. Josepha Gorczycy, który jako jedyny członek 11-osobowej załogi zaginął podczas tej misji. Gorczyca miał polskie korzenie, był amerykańskim żołnierzem US Air Force.

Bombowiec B-24 J Liberator 2 grudnia 1944 r. leciał z włoskiej bazy, aby zbombardować niemieckie rafinerie na Śląsku, dostarczające paliwo dla armii hitlerowskiej. W czasie misji został trafiony przez niemiecką artylerię. Pilot zdecydował o locie na tereny zajęte przez Armię Czerwoną. Członkowie załogi zdołali wyskoczyć, pusta maszyna rozbiła się w lesie w Sufczynie koło Birczy.

- 2 grudnia 1944 roku z lotniska Spinazzola na południu Włoch wystartowało 195 samolotów B-24 Liberator. Wśród nich samolot 760 dywizjonu bombowego o nazwie bocznej "Ditney Hill" numer J1-4278678 - opisuje pan Wiesław.

W trakcie podejścia do bombardowania Blachowni Śląskiej i Oświęcimia (okupowanych przez Niemców), Liberator został trafiony pociskiem z niemieckiego działa przeciwlotniczego Flaka w luk bombowy. Spowodowało to rzucenie bomb i uszkodzenie samolotu.

- Załoga podjęła decyzję lotu na tereny zajęte przez jednostki radzieckie i trafiła aż na Podkarpacie, gdzie zakończyła swój lot w Sufczynie. Z 11-osobowej załogi Liberatora, do Włoch powróciło 10 żołnierzy - opowiada pan Wiesław.

Por. Joseph J. Gorczyca został uznany za zaginionego, armia USA nadal szuka jego szczątków. Gorczyca była Amerykaninem polskiego pochodzenia. Jego rodzice na początku XX wieku wyemigrowali do USA, zamieszkali w South Amboy w stanie New Jersey, niedaleko Nowego Jorku.

Polskie podziemie w ramach operacji wywiadowczej "Synteza" odkryło, że Niemcy opracowali bardzo kosztowną metodę produkcji paliwa z węgla. To dawało im duże szanse na froncie. Przekazali dane aliantom, zdecydowano o bombardowaniach, aby odciąć dostawy paliwa dla niemieckiej armii. 2 sierpnia 1944 r. rozpoczęła się amerykańska wojna o paliwo. Trwała do 26 grudnia 1944 r. Było to 19 wielkich wypraw, realizowanych głównie siłami 15. Armii Powietrznej Stanów Zjednoczonych.

Były to skrajnie niebezpieczne, trudne wyprawy. Średnio w ciągu jednego dnia, jednej misji, 40 ludzi ginęło, zostawało rannych, dostawało się do niewoli. Dlaczego je podejmowano? Były niezwykle ważne dla dalszego przebiegu wojny. Uderzenie w niemiecki przemysł zaopatrujący front mogło znacznie skrócić II wojnę światową.

- Straty amerykańskiego lotnictwa były ogromne, ale efekty operacji nie do przecenienia. W marcu 1944 r. produkcja niemieckich paliw wynosiła 3 mln ton miesięcznie, w marcu 1945 r. zero. Dzięki tym akcjom wojna w Europie została skrócona o ok. sześć miesięcy - jesienią 2022 r. podczas poszukiwań w Sufczynie mówił dr inż. Krzysztof Wielgus z Politechniki Krakowskiej, autorytet historii lotnictwa.