W Przemyślu odnaleziono porzucony, kamienny nagrobek węgierskiego żołnierza, poległego w czasie I wojny światowej [ZDJĘCIA]

Porzucony, kamienny nagrobek znajdował się przy ul. Kasztanowej w Przemyślu, niedaleko działki, na której latem ubiegłego roku przedstawiciele Związku Gmin Fortecznych Twierdzy Przemyśl, Instytutu Historii i Muzeum Wojen w Budapeszcie odkryli pozostałości po znajdującym się tutaj przed II wojną światową cmentarzu wojennym. Jego istnienie potwierdziły badania archeologiczne.

Odkryty cmentarz przylega, a być może w części zajęty jest, przez utworzony w tym miejscu, w połowie lat 90. ubiegłego wieku, Ukraiński Cmentarz Wojenny.

- Jeden z naszych kolegów, Maciej Kozak, przeszukiwał okolice tej działki, na której znajdował się cmentarz. Kamienny nagrobek znajdował się w ziemi, w sporej części był nią przykryty. W miejscu porośniętym dziką roślinnością. Ktoś dołożył starań, żeby nie został ślad po tym cmentarzu

- mówi Mirosław Majkowski, przewodniczący Związku Gmin Fortecznych Twierdzy Przemyśl.

Majkowski dodaje, że znalezisko nie było zaskoczeniem.

- W czasie, gdy trwały badania archeologiczne, podeszła do nas pewna osoba, która opowiadała, że widziała, jak w latach dziewięćdziesiątych, podczas tworzenia w tym miejscu nowego cmentarza, na skarpę wyrzucane były nagrobki, a nawet kości z poprzedniej nekropoli. Nie dawaliśmy zbytnio wiary, bo kto byłby tak podły, żeby wyrzucać nagrobki żołnierzy, ale obecne znalezisko niestety potwierdza te słowa

- twierdzi Majkowski.

Nagrobkiem zainteresowali się już Węgrzy z Instytutu Historii i Muzeum Wojen w Budapeszcie. Od kilku lat ściśle współpracują z przemyślanami w zakresie poszukiwań i upamiętnień miejsc Węgrów poległych podczas I wojny światowej w Twierdzy Przemyśl. Zoltán Zeller z budapesztańskiego instytutu odnalazł w węgierskich archiwach aż trzech żołnierzy o nazwisku i imieniu Novák János, którzy polegli w Twierdzy Przemyśl. Na Węgrzech nazwisko pisane jest przed imieniem.

- Wykluczyliśmy jednego z nich, gdyż taka osoba jest pochowana na cmentarzu wojennym przy ul. Przemysława. Teraz badamy, którego Nováka Jánosa jest znaleziony nagrobek - twierdzi Majkowski.

Pewności nie ma, gdyż pomnik jest w części uszkodzony, jakby od strzału kulą. Akurat w miejscu, gdzie znajdował się rok urodzenia żołnierza.

- Raczej chodzi o poległego w 1914 r., bo w dokumentach i na nagrobku jest ten sam dzień śmierci. Niestety jest różnica pomiędzy rokiem urodzenia w dokumentach i wybitym na nagrobku. Być może ktoś się pomylił, kamieniarz lub archiwista. Będziemy to jeszcze sprawdzać

- zapewnia Majkowski.

Znaleziony nagrobek zostanie poddany renowacji, a następnie umieszczony na odtworzonym przy ul. Kasztanowej cmentarzu wojennym z okresu I wojny światowej.