Rozpoczęła się Chanuka, żydowskie święto potrwa do 15 grudnia. Nieodłącznym elementem są świeczniki [ZDJĘCIA]

Przed II wojną światową popularne w naszym regionie, obecnie prawie zapomniane. W czwartek wieczorem rozpoczęła się Chanuka, jedno z najważniejszych świąt żydowskich. Potrwa do wieczora 15 grudnia. Jego nieodłącznym elementem są specjalne świeczniki, obowiązkowe wyposażenie niemal każdego żydowskiego domu.

Prezentujemy przedwojenne świeczniki chanukowe z kolekcji Muzeum Kresów w Lubaczowie.

- Na płomieniu świec koncentruje się domowa liturgia. W trakcie celebracji, wieczorem, każdego z ośmiu dni zapala się jedną świecę, począwszy od lewej strony. Zadanie to jest przypisane najstarszemu mężczyźnie, który czyni to wobec wszystkich domowników. Lampa chanukowa powinna być ustawiana w oknie, na widok dla innych, a świece muszą się palić nie krócej niż pół godziny. Wiele świeczników, prócz ośmiu otworów, posiada dodatkowo jeszcze jeden – dziewiąty. Przeznaczony dla tzw. szamesa, czyli dodatkowej świecy, za pośrednictwem której zapala się pozostałe - tłumaczy Muzeum Kresów w Lubaczowie.

- Prezentowana lampka chanukowa oraz zaplecek od lampki pochodzą najpewniej z gminy Wielkie Oczy oraz miasta Lubaczów, oba obiekty powstały w pierwszej połowie XX wieku - tłumacza lubaczowscy muzealnicy.

Najcenniejszy świecznik chanukowy w kolekcji lubaczowskiego muzeum został wykonany ze srebra w 1789 roku przez Franca Georga Kutsendorff w Petersburgu. Jego wymiary to:

• wysokość: 38,5 cm;
• szerokość: 42,5 cm;
• głębokość: 10,3 cm.

Chanuka to ośmiodniowe święto określane współcześnie jako Hag ha-Urim (hebr. Święto Świateł), które powstało na bazie wydarzeń historycznych opisanych w Księgach Machabejskich. W kalendarzu żydowskim święto rozpoczyna się 25 kislew a kończy 2 tewet, i wypada przeważnie w grudniu. W 2023 roku Chanuka rozpoczyna się wieczorem 7 grudnia, kończy wieczorem 15 grudnia.

- Chanuka to święto historyczne, które nie pochodzi wprost z Tory. Dlatego wszystkie świąteczne dni są zwykłymi dniami roboczymi. Najważniejszym elementem obchodów Chanuki jest codzienne zapalanie świateł – jednego pierwszego dnia, dwóch – drugiego itd. aż do ósmego dnia, kiedy zapala się osiem świateł. Światła palą się w charakterystycznym, dziewięcioramiennym świeczniku zwanym chanukiją lub menorą chanukową - tłumaczy Muzeum Historii Żydów Polskich Polin.