Pomimo że opuszczona od kilkunastu lat to nadal jest efektownym budynkiem przy ul. Słowackiego w Przemyślu. Budowę Nowej Synagogi w 1905 roku zainicjował przemyski działacz żydowski Mojżesz Scheinbach. Prace budowlane rozpoczęto w 1910 dzięki funduszom banków żydowskich oraz Rady Miejskiej. Obiekt wznoszono i urządzano przez 10 lat, aż do 1918 r. na terenie należącym do Juliusza Kleina.
W czasie II wojny światowej Niemcy urządzili w synagodze stajnię dla koni. Dzięki temu synagoga nie została zburzona. Przez krótki okres po wojnie synagogę otworzono i odprawiano regularne nabożeństwa. W 1953 na polecenie Prezydium Miejskiej Rady Narodowej synagoga została przejęta i oddana Centrali Odzieżowej na skład tekstylny. Od 1967 r. przez prawie 50 lat była siedzibą Miejskiej Biblioteki Publicznej.
W 2006 r. została przez miasto Przemyśl przekazana Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, od tego czasu obiekt nie jest użytkowany.
- Obecnie nieużytkowana, czeka na rozpoczęcie prac remontowych i konserwatorskich. Pierwszym zakresem prac będą badania konserwatorskie na obecność polichromii i architektoniczne, rozpoznające przemiany powstałe w trakcie remontu adaptującego synagogę na bibliotekę. Wykonano wówczas podziały przejrzystego wnętrza, wybudowano kilka kondygnacji, klatkę schodową, lecz zasadnicze elementy świątyni zachowano jak sala modlitw czy babiniec - informuje Podkarpacki Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Ciekawa jest konstrukcja więźby dachu nieckowego nad synagogą.
- Od wnętrza wyraźnie odczuwalne jest dobre przewietrzenie strychu, na tym etapie możemy przypuszczać, że to dzięki okrągłym otworom okiennym, wentylacyjnym, od zewnątrz ukrytym w przewężeniu dachu, a od wnętrza oświetlającym strych. Kilka istotnych problemów już na początku zauważyliśmy, ale też i zagadek, które planujemy rozstrzygnąć na etapie badawczym, zwłaszcza w obszarze strychu i więźby dachowej - informują specjaliści Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Przemyślu.
Nowa Synagoga ma duży potencjał. Niedawno informowaliśmy o projekcie Forum Rozwoju Przemyśla oraz Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Przemyślu, w którego ramach powstało kilka wizualizacji zagospodarowania placu przed synagogą. Projekty wykonali studenci PANS, wszystkie upamiętniały postać Reni Spiegel, utalentowanej literacko przemyślanki, Żydówki, która została zamordowana przez Niemców w getcie w Przemyślu w 1942 r. Stało się to tuż po jej 18. urodzinach. Pozostawiła po sobie niezwykły pamiętnik, świadectwo okupowanego Przemyśla. Jej twórczość jest porównywana do słynnej Anny Frank z Holandii.
Czy warto kupować dzisiaj mieszkanie?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
